Adventure Therapy oznacza terapię poprzez przygodę. Brzmi efektownie i intrygująco, ale dla wielu z nas wciąż enigmatycznie. Warto przybliżyć zasady i sens tego rodzaju terapii. Czym jest Adventure Therapy i dlaczego warto ją przeżyć?
Czym jest Adventure Therapy?
Adventure Therapy (w wolnym tłumaczeniu z ang.: terapia przygodą) to forma psychoterapii, wykorzystująca elementy przeżywania różnych aktywności na łonie natury w celu poprawy zdrowia psychicznego.
Można powiedzieć, że Adventure Therapy jest zarazem fantastyczną przygodą przeżywaną w plenerze, ale też metodą na pokonywanie swoich barier i odkrywanie możliwości. Uczy zasad panujących w grupie, ale równocześnie pokazuje siłę charakteru i moc asertywności. Pozwala się wyciszyć, odciąć od szumu, który zakłóca funkcjonowanie i dotrzeć do źródeł problemów, a tym samym umożliwia znalezienie drogi wyjścia, przełamania zaklętego kręgu schematów myślenia i postępowania.
W wielu aspektach metoda Adventure Therapy wydaje się być inna niż wszystkie terapie, nie można jednak zwieść się przekonaniu, że jest ona eksperymentem, nowinką, która dopiero co ujrzała światło dzienne. Nic bardziej mylnego.
Historia Adventure Therapy
Początki Adventure Therapy sięgają XIX w., a jako metoda terapeutyczna kształtowała się przez dekady poprzedniego stulecia. Krokami milowymi były osiągnięcia ruchu Experimental Education. Nurt ten popularyzował przekonanie, że wartościowa edukacja nie jest oparta na biernym zapamiętywaniu wykładanych treści, ale na przeżywaniu, osobistym zaangażowaniu i doświadczeniu.
Rozwój Adventure Therapy w świecie. Kto, gdzie, kiedy?
- Kurt Hahn – ten niemiecki pedagog uważany jest za jednego z ojców chrzestnych terapii przygodą. W 1921 r., założył szkołę z internatem Schule Schloss Salem, w której zajęcia na świeżym powietrzu i różne ćwiczenia fizyczne odgrywały ważną rolę w programie nauczania.
- Outward Bound – to organizacja outdoorowa założona w Wielkiej Brytanii 1941 r. Jej misją jest wspieranie rozwoju osobistego oraz umiejętności społecznych uczestników poprzez wymagające wyprawy (zajęcia) na łonie natury. Program organizacji ma na celu rozwijanie charakteru i umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych młodzieży i dorosłych.
The Wilderness Institute – organizacja ze Stanów Zjednoczonych, stosująca terapię przygodą w przypadku osób z zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi. Powstała w 1956 r., a jej program jest realizowany do dziś.
Na czym polega Adventure Therapy?
Wyjątkowość Adventure Therapy polega na przełamaniu ugruntowanych społecznie wyobrażeń odnośnie terapii psychologicznej jako formy leczenia zamkniętej w zaciszu gabinetu psychologa.
Adventure Therapy jest tego zaprzeczeniem. Tu proces osiągania dobrostanu psychicznego jest immanentnie związany z otwarciem, wyjściem poza ograniczoną murami przestrzeń i poza swoją strefę komfortu. Natura i środowisko zewnętrzne są nieodłącznymi elementami tej terapii. Zapewniają nie tylko pole działania i tło dla różnych aktywności, ale w równej mierze stanowią barierę przed dysfunkcyjną codziennością, dają gwarancję spokoju i możliwość znalezienia innego rytmu życia.
Przykładowe aktywności wykorzystywane w Adventure Therapy to m.in.:
- wspinaczka,
- kajakarstwo,
- piesze wędrówki,
- gry terenowe,
- zajęcia grupowe na łonie natury.
W Adventure Therapy podmiotowość i sprawczość jednostki jest kluczem w osiąganiu kolejnych kroków progresu. To w konfrontacji z wyzwaniem i potrzebą podyktowaną przez środowisko naturalne oraz grupę rodzi się wiara we własne możliwości, poczucie mocy. Te odczucia dają siłę do pokonywania trudności w codziennym życiu.
Adventure Therapy – dla kogo?
Ta forma terapii często stosowana jest w przypadku osób z:
- depresją,
- zaburzeniami lękowymi,
- zaburzeniami odżywiania,
- uzależnieniami,
- stresem pourazowym,
- traumą,
- trudnościami w relacjach społecznych lub partnerskich.
Adventure Therapy sprawdza się zatem jako terapia konkretnych zaburzeń i traum. Jednak może także stanowić doskonałą alternatywę dla osób, które poszukują formy warsztatów, podnoszących jakość ich funkcjonowania rzeczywistości poprzez rozwój umiejętności bardziej świadomego mierzenia się z wyzwaniami i stresem.
Psychologia nazywa to rezyliencją, czyli zdolnością adaptacji do zmieniających się okoliczności i odpowiedniego reagowania na przeciwności losu. To umiejętność budowania takich relacji ze światem zewnętrznym, które pozwolą chronić i pielęgnować nasz dobrostan psychiczny, warunkujący przecież każdą aktywność w życiu.
Z Adventure Therapy korzystają m.in.:
- nastolatki, przejawiające poważne problemy wychowawcze,
- osoby dotknięte syndromem stresu pourazowego,
- pary i rodziny przeżywające kryzys
- osoby w porzucone lub w żałobie
Uniwersalność Adventure Therapy zaowocowała występowaniem wielu wariantów tej metody. Może się w niej zmieniać otoczenie, plener, wiek uczestników w grupie, zadania i cele stawiane przed nimi. Jednak niezmienna pozostaje jej fundamentalna zasada (przekonanie), że człowiek odnajduje siebie w konfrontacji z druga osobą, że potrzebne jest do tego działanie nie teoria, a zmiana rodzi się z przeżywania i stawiania czoła wyzwaniom.
Jakie korzyści daje Adventure Therapy?
Główne korzyści wynikające z Adventure Therapy to m.in.:
- Poprawa samopoczucia – dzięki redukcji stresu czy lęku i bliskiemu kontaktowi z naturą,
- Rozwój umiejętności społecznych – dzięki konieczności współpracy i komunikacji z innymi uczestnikami,
- Zwiększenie poczucia własnej wartości – dzięki pokonywaniu trudności i wyzwań.
Podczas terapii przygodowej uczestnicy angażują się w wyzwania fizyczne i emocjonalne w kontrolowanym środowisku. Pomaga to rozwijać umiejętności radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania problemów, współpracy i budowania zaufania.
Jestem, potrafię i mam siłę! AT pozwala osiągnąć przełom, godząc potrzeby bycia w grupie, bycia w naturze, doświadczania sprawczości, przynależności i wolności z koniecznością dokonania zmiany, uzdrowienia i przeprowadzenia korekty w swoim życiu.
Dlaczego warto przeżyć Adventure Therapy?
Adventure Therapy oznacza przygodę. Przygodę, która wyraża się nie tylko w sferze zmiany otoczenia i podejmowania aktywności ruchowych. Te są bardzo ważnym, choć nie jedynym celem. Trud wyprawy, wspinaczka czy jakiekolwiek inne wyzwanie przygotowane dla uczestników Adventure Therapy ma być przede wszystkim przeżyciem przygody w dotarciu do samego siebie i sposobem na znalezienie odpowiedzi na pytania, których czasem nie mają odwagi sobie zadać.
Natura nie jest tłem w tym procesie. Pełni rolę dodatkowego terapeuty, który sprawia, że pękają bariery i ograniczenia wypływające z ról wypełnianych w codzienności. Koi i udostępnia przestrzeń do refleksji, dając tym samym niesamowitą okazję do spotkania z samym sobą, bycia unplugged, poza zasięgiem nachalnej rzeczywistości i poza utartymi schematami.
Adventure Therapy zaprasza do podjęcia wielorakich wyzwań, wyzwalających zmianę. Wysiłek fizyczny prowokuje do uporządkowania i wzmocnienia funkcji psychicznych, działanie zmierza do refleksji, a spotkanie z naturą ma uświadomić, że jesteśmy jej częścią i że bardzo potrzebujemy jej kojącego oddechu, by zaczerpnąć sił do dalszej wędrówki.
Francuski pisarz i noblista, Andre Gide, twierdził, że:
„Tylko przygoda sprawia, że niektórym udaje się poznać siebie”.
Przygoda wpisana w AT może więc być otwarciem do zagłębienia się w to, kim jesteśmy i odkryciem, że ograniczenia i porażki mogą stać się odbiciem do lepszego życia, a szczęście, spokój i siła są w zasięgu naszych możliwości.
Źródła:
Berman, Dene S.; Davis-Berman, Jennifer (August 1995). Outdoor Education and Troubled Youth. ERIC Digest. ERIC/CRESS, P.
Grzegorz Zieliński, Estera Zięba, Aleksandra Byś, Review of studies on the impact of climbing as a complementary form of depression treatment and their evaluation according to the QUADAS-2 tool, „Psychiatria Polska” t. 55 nr 6 (2021), DOI: https://doi.org/10.12740/pp/126445, https://www.psychiatriapolska.pl/Review-of-studies-on-the-impact-of-climbing-as-a-complementary-form-of-depression,126445,0,2.html.
The Wilderness Institute | Brad Childs [na:] „Wildernessinstitute.com”, https://www.wildernessinstitute.com/, 2023 r.
„The Birth of Outward Bound”. Outward Bound International. n.d. Archived from the original on 10 November 2007. Retrieved 14 November 2007.
Webster, Steven E. (1 April 1978). „Project Adventure a Trip into the Unknown”. Journal of Physical Education and Recreation. 49 (4): 39–41. doi:10.1080/00971170.1978.10618847.
https://www.goodreads.com/quotes/7432861-it-is-only-in-adventure-that-some-people-succeed-in